چک لیست بازرسی فنی و ایمنی تابلو برق صنعتی
به گزارش برق نیوز، تابلو‌های برق صنعتی از اجزای مهم سیستم‌های صنعتی به شمار می‌روند. وجود نقص فنی یا ایمنی در این تابلوها، ممکن است منجر به بروز زیان‌های سنگین مالی و جانی شود. بازرسی دوره‌ای تابلو‌های برق از اقداماتی است که باید برای پیشگیری از بروز حوادث ناخواسته انجام شود. این بازرسی به دو شکل «بازرسی با هدف سرویس و نگهداری» و «بازرسی از دیدگاه ایمنی» صورت می‌گیرد. در حالت اول الزامات فنی استاندارد‌های مربوط به اجزای تابلو برق بررسی می‌شوند و در بازرسی ایمنی، این تابلوها از دیدگاه رعایت ایمنی کاربران توجه قرار می‌گیرند. در دوره برق صنعتی ماهر، با یادگیری اصول استاندارد مونتاژ تابلو برق صنعتی مهارت‌های مربوطه از انتخاب محفظه تابلو تا چیدمان، نصب و سیم‌کشی را خواهید آموخت.
چک لیست بازرسی با هدف سرویس و نگهداری تابلو برق
تابلو‌های برق، حتی اگر از ابتدا به صورت درست طراحی و اجرا شده باشند، ممکن است در طول عمر مفیدشان، به دلایل مختلف از قبیل فرسودگی، بهره‌برداری نادرست، شرایط نامناسب محیطی و ضربات و تنش‌های مکانیکی و شیمیایی دچار مشکلات فنی شوند. در ادامه مهترین نکات فنی شرح داده شده است:
۱- آسیب فیزیکی (بازرسی چشمی)
روکش کابل‌ها، سیم‌ها و شینه‌ها و بدنه تجهیزات باید به صورت چشمی بررسی گردیده و در صورت وجود آسیب تعویض شوند، تا از بروز جرقه و آتش‌سوزی در آینده پیشگیری شود. همچنین هر گونه فرسودگی، خراشیدگی، ترک، دفرمه‌شدن و سوختگی (کربنیزه شدن) روی روکش سیم‌ها و غلاف کابل‌ها باید مورد توجه قرار گیرد. همین موارد را در مورد بدنهٔ تابلو، تجهیزات سوئیچینگ و اندازه گیری و… هم باید بررسی کرد.
۲- تجهیزات اندازه‌گیری
عملکرد وسایل اندازه‌گیری روی تابلو مانند ولت‌متر و آمپرمتر باید بررسی شود تا صورت وجود تفاوت در مقدار خوانش آنها با وسایل اندازه‌گیری استاندارد، تعویض شوند.
۳- ظرفیت ادوات حفاظتی
باید بررسی شود که ظرفیت کلید‌ها و فیوز‌های حفاظتی به‌درستی انتخاب شده باشند. برای بررسی این مسئله، نیازمند دانستن مقدار بار الکتریکی و اندازه کلیدی است که برای آن نصب شده است. متاسفانه زیاد اتفاق می‌افتد که هنگام تعمیرات، کلید یا فیوزی که آسیب دیده، با ظرفیتی مغایر با آنچه بوده جایگزین می‌شود.
۴- محکم بودن اتصالات
اتصالات و پیچ‌های اجزای درون تابلو باید بررسی شوند. شل بودن پیچ ترمینال‌های تجهیزات باعث افزایش دما در محل اتصال سیم‌ها با ترمینال می‌شود؛ بنابراین، بررسی استحکام اتصالات نقش مهمی در افزایش ایمنی و طول عمر عملیاتی تابلو برق دارد. برای چک کردن محکم بودن اتصالات باید از ابزار مناسب استفاده شود تا به تجهیزات آسیبی وارد نشود. همهٔ تابلوها نیز باید سالی اقلاً یکبار آچارکشی شوند.
۵- تست ولتاژ
برای اطمینان از درستی سطح ولتاژ در ترمینال‌ها و یافتن هر گونه ولتاژ غیرعادی در مدار باید تست ولتاژ با استفاده از دستگاه‌های اندازه‌گیری انجام شود. این کار از آسیب به سیم‌کشی و بروز اضافه‌ولتاژ در دراز‌مدت جلوگیری می‌کند.
۶- تست کلید‌های حفاظتی و عملکرد آنها
کلید‌های حفاظتی باید از لحاظ عملکرد و کیفیت پاسخ‌دهی به اضافه‌جریان بررسی شوند. کنترل ستینگ آنها نیز حتماً باید در برنامه‌های بازرسی مدنظر باشد.
۷- چراغ سیگنال‌ها
باید از سلامت چراغ‌های سیگنال در تابلو برق اطمینان حاصل کرد. کارکرد درست این چراغ‌ها برای آگاهی از وضعیت عملکرد مدار و همچنین نمایش وقوع مشکل احتمالی در تابلو برق ضروری است.
۸- باس‌بار‌ها (شینه‌ها)
بازرسی باس‌بار‌ها از لحاظ امکان خوردگی، شل بودن پیچ‌ها، تغییر رنگ و آسیب فیزیکی به‌منظور عملکرد ایمن تابلو برق لازم است.
۹- سیستم اتصال زمین (ارتینگ)
باید از کیفیت عملکرد سیستم زمین اطمینان حاصل شود تا ایمنی تابلو برق به درستی تأمین شود. این مسئله در صحت عملکرد تجهیزات حفاظت ارتینگ مانند RCD نقش حیاتی دارد.
۱۰- اضافه‌بار
نشانه‌های اضافه‌بار مانند گرم‌شدن بیش از حد تجهیزات یا جریان‌کشی غیرعادی هادی‌ها باید بررسی شوند.
۱۱- شماره‌گذاری و برچسب‌زنی
مطمئن شوید که برچسب‌ها و شماره گذاری تجهیزات کابل‌ها و ترمنیال‌ها به درستی انجام شده است تا تعمیر و عیب‌یابی تابلو برق در هنگام بروز مشکل با سرعت و سهولت بیشتر انجام شود.
۱۲- دسترسی به تابلو و آزاد بودن فضای اطراف آن
تابلو برق و اجزای درون آن باید کاملاً در دسترس باشند و فضای کافی در اطراف و درون تابلو برای عملیات تعمیر و نگهداری وجود داشته باشد.
۱۳- وجود نقشه
همهٔ تابلوها یک به اصطلاح «جیب» دارند که نقشه‌های الکتریکی و ابعادی تابلو در آن نگهداری می‌شوند. حتماً باید در بازرسی‌ها وجود این نقشه‌ها کنترل شده و در صورت نبودِ آنها، نسبت به جایگزینی‌شان از طریق آرشیو فنی اقدام شود.
۱۴- ترموگرافی
با استفاده از دوربین‌های حساس به دما (ترموویژن) باید تابلوها را در پیک بار بررسی و نقاط داغ را در آنها شناسایی کرد. این تست گرچه قدری هزینه‌بر است؛ اما در یافتن عیوب پنهان تابلو روش مفید و راهگشایی به شمار می‌رود.
چک لیست بازرسی ایمنی تابلو برق
ایمنی تابلو برق صنعتی به‌منظور جلوگیری از آسیب به تجهیزات و افراد اهمیت بسیار زیادی دارد. هر تابلو برق صنعتی باید به صورت دوره‌ای از لحاظ رعایت استاندارد‌های ایمنی بازرسی شود. در ادامه، چک لیستی از موارد مهم مربوط به ایمنی تابلو برق ارائه می‌شود:
- بررسی سلامت بدنه و قفل درب تابلو برق
- بررسی عملکرد صحیح کلید اصلی تابلو برق
- بررسی عملکرد صحیح ادوات حفاظتی مانند کلید‌های حفاظتی و فیوز‌ها
- بررسی تمیزی و نظافت تابلو برق
- بررسی وجود کپسول آتش‌نشانی در نزدیک تابلو برق
- بررسی استحکام اتصالات و سلامت سیم‌کشی
- بررسی استفاده از گلند برای ورود کابل به تابلو برق
- بررسی سیستم تهویه استاندارد برای تابلو برق
- بررسی ارتفاع نصب مناسب و روشنایی درون تابلو برق
- بررسی بدنه تابلو و تجهیزات آن متناسب با شرایط محیط نصب تابلو
- بررسی صحت تجهیزات هشدار‌دهنده مانند آژیر در تابلو برق
- بررسی اینترلاک‌های موردنیاز
- بررسی IP تابلو
- اندازه‌گیری مقاومت سیستم زمین و بررسی همبندی (اصلی و تکمیلی) بدنهٔ تابلو با انجام تست پیوستگی
- بررسی وجود فرش عایق در مقابل تابلو
- بررسی تراز بودن تابلو از سه جهت
جمع‌بندی
با توجه به اهمیت تابلو‌های برق صنعتی در عملکرد بهینه خطوط تولید و ماشین‌آلات صنعتی و ایمنی محیط کار، بازرسی دوره‌ای این تابلوها از اقدامات ضروری در مدیریت فرایند‌های صنعتی به شمار می‌رود. کسانی که مسئول اجرای این بازرسی هستند، باید به دانش فنی و استاندارد‌های مربوط برای انجام این اقدامات مسلط باشند.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.