طرح های ۱+۵ وزارت نیرو چیست؟

به گزارش "برق نيوز"  با پیگیری‌های وزارت نیرو در سال 1384 طرح تعادل بخشی آبهای زیرزمینی کشور تعریف و دارای ردیف اعتباری شد؛ اما اعتبار مذکور از سال 1385 تا سال 1393 بدون انطباق با شرایط تورمی و نیز بسترسازی انجام شده، از رشد لازم برخوردار نشد و حتی سیر نزولی به خود گرفت به طوری که تقریباً تمام پروژه های طرح تعادل بخشی آبهای زیرزمینی کشور در سال 1393 متوقف و یا بسیار کند شده است.

به گزارش برق نيوز،  روند نزولی تخصیص اعتبار به طرحهای تعادل‌بخشی پیامدهای ناشی از افت و کسری مخزن را تشدید کرد از اینرو، وزارت نیرو مجددا طرح احیاء و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی کشور را در پانزدهمین جلسه شورای عالی آب ارائه داد و این طرح با هدف کنترل کسری مخزن در برنامه ای 20 ساله و کنترل کسری متوسط سالانه 5.8 میلیارد مترمکعب آبخوانهای کشور در دوره 6 ساله ( سال آخر برنامه پنجم و 5 ساله برنامه ششم) به تصویب رسید که برای سال 1394 میزان 500 میلیون مترمکعب از این سهم را در برنامه وزارت نیرو گنجانده شده است.

قرار است که بر اساس مصوبه شورای عالی آب، حداکثر 75 درصد آب تجدیدپذیر و آب برگشتی به دشت‌ها محاسبه و سهم آب کشاورزی، شرب و صنعت توسط وزارت نیرو تعیین و به ارگان‌های ذی‌ربط ارسال شود، بر این اساس پیش بینی شده سالیانه حدود 10 میلیارد مترمکعب از برداشت چاه‌های کشوری کاهش یافته و در نهایت طی دوره اراجرای طرح کسری مخزن 10 میلیارد مترمکعبی جبران شود.

به همین منظور در این طرح 15 پروژه به شرح ذیل تدوین شده است:

الف- پروژ‌های مربوط به وزارت نیرو (11 پروژه از 15 پروژه طرح احیاء و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی کشور  مصوب شورای عالی آب )

1- پروژه حفر  چاه پیزومتری دردشتهای کشور با هدف تکمیل شبکه پایش آبهای زیرزمینی در آبخوانهای کشور.

2- نصب  تجهیزات اندازه گیری منابع آب برای پیزومترها و چاههای اکتشافی دشتهای کشور با هدف تکمیل شبکه پایش .

3- تهیه بیلان وبهنگام سازی بانک اطلاعاتی (با آمار برداری سراسری) محدوده‌های مطالعاتی کشوربا هدف تهیه مدل پشتیبانی تصمیم گیری (DSS) و مدلهای مفهومی ریاضی برای دشتهای ممنوعه کشور

4- ایجاد و استقرار بازار محلی آب درکشوربا هدف مدیریت طرح و تقاضای آب و پیاده سازی ساز و کار قیمت و مصرف بهینه آب

5- خرید چاههای کم بازده کشاورزی هدف جبران بخشی از کسری مخزن آبخوانهای کشور

6- ساماندهی شرکتهای حفاری و نصب GPS بر روی دستگاه‌های حفاریبا با هدف جلوگیری از حفاریهای غیرمجاز، افزایش عمر مفید چاهها و ...

7- جایگزینی پساب با چاههای کشاورزی دردشتهای ممنوعهبا هدف استفاده از منابع آبهای غیرمتعارف و اعمال صرفه‌‌جویی بیشتر در منابع آب زیرزمینی

8- تقویت و استقرار گروههای گروههای گشت و بازرسی در سراسرکشورباهدف استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی و اعمال مدیریت بیشتر در منابع آب زیرزمینی

9- تهیه و نصب کنتور حجمی و هوشمند آب و برق، ایجاد سامانه پایش و کنترل برداشت آب از چاه‌ها و اطلاع رسانی در مورد وضعیت منابع آب زیرزمینی با هدف کنترل مصارف و ایجاد شرایط مناسب مدیریت منابع و مصارف و این پروژه نقش اصلی را درکنترل برداشت های آب از منابع آب زیرزمینی و مدیریت آنها به دنبال دارد.

10- کنترل، نظارت و مسلوب المنفعه نمودن و انسداد چاههای فاقد پروانه و مضر به مصالح عموم با هدف پیاده سازی قانون تعیین تکلیف چاههای فاقد پروانه و کمک به احیاء و جبران بخشی از کسری مخزن پیش بینی شده .

11- اجرای پروژه تغذیه مصنوعی و پخش سیلاببا هدف استفاده از ظرفیت آبهای سطحی و روانآب‌هایی که از دشتها یا از مرزها خارج می شوند و تغذیه آبخوانهای زیرزمینی.

ب- پروژه‌های مربوط به وزارت جهاد کشاورزی

12- ایجادتشکل آب‌بران وانجام حمایتهای فنی و مالی از آنها با هدف  ایجاد شرایط مناسب واگذاری امور بهره برداری به بهره برداران و کاهش امور تصدی گری دولت.

13- به روز نمودن سند ملی آب در  محدوده مطالعاتی کشوربا هدف تدقیق نیاز آبی محصولات و نیز تعیین الگوی کشت و محصولات کشاورزی متناسب با اقلیم کشور.

14- مطالعه و اجرای طرحهای آبخیزداری با هدف حفظ منابع آب و خاک کشور و کاهش رسوب تولیدی حوضه های آبریز و افزایش نفوذ آب به آبخوانها.

ج-پروژه مربوط به سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور

15- پهنه بندی و بررسی مخاطرات ناشی از فرونشست زمین در محدوده های مطالعاتی کشور با هدف کنترل و مطالعه عکس العمل دشتها به بهره برداری از منابع آب و افت ناشی از بهره برداریها و رصد میزان نشست دشتهای کشور در طول زمان و مخاطرات پیش رو