سهم منابع تجدیدپذیر درتامین برق آینده دنیا

در بسیاری از سناریوهایی که در آنها برای کاهش انتشار کربن هدف‌گذاری شده است، زیرسهم‌هایی نیز برای سوخت‌های فسیلی به همراه قابلیت جذب و ذخیره‌سازی کربن در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال، در گزارش ارزیابی انرژی جهان (سال ۲۰۱۲)، تمامی نیروگاه‌های زغال‌سنگ و برخی از نیروگاه‌های گازی، تا سال ۲۰۵۰، دارای واحد جذب و ذخیره‌سازی کربن خواهند بود.

میزان بهبود بازدهی انرژی و در نتیجه کاهش تقاضا برای مصرف انرژی، عاملی کلیدی در تعیین سهم آینده انرژی‌های تجدیدپذیر در سناریوهای مختلف است. همان‌طور که در بسیاری از سناریوها بیان شده است، اگر تقاضای انرژی در آینده ـ در نتیجه افزایش بازدهی ـ نسبت به میزانی که با ادامه‌ روند کنونی انتظار می‌رود، کاهش یابد، تأمین سهم بیشتری از تقاضای آینده با بهره‌گیری از منابع تجدیدپذیر آسان‌تر خواهد بود. به عنوان مثال، در سناریوی ۴۵۰ آژانس بین‌المللی انرژی (سال ۲۰۱۲)،‌ میزان کل تقاضای انرژی در سال ۲۰۳۵، در مقایسه با ادامه‌ روند کنونی، ۲۱% کمتر نشان داده شده است. به طور مشابه، این کاهش در سناریوهای ۲DS آژانس بین‌المللی انرژی (۲۰۱۲) و گزارش ارزیابی انرژی جهان (۲۰۱۲)، تا سال ۲۰۵۰، به ترتیب ۲۶% و ۳۳% بیان شده است.

در سناریوهایی که به افزایش بازدهی انرژی توجه زیادی شده است، دستیابی به سهم بالای انرژی‌های تجدیدپذیر در تأمین انرژی، حتی با رشد متوسط بهره‌برداری از این منابع، ممکن خواهد بود. به عنوان مثال، سازمان صلح سبز در سناریوی خود، میزان کاهش تقاضای انرژی را در سال ۲۰۵۰ (نسبت به ادامه روند کنونی)، ۴۰% در نظر گرفته است؛ یعنی این سازمان در سناریوی خود، میزان تقاضای انرژی را در سال ۲۰۵۰ با شرایط فعلی، یکسان بیان می‌کند. بدین ترتیب، دستیابی به ۸۲% سهم برای تأمین انرژی با استفاده از منابع تجدیدپذیر، تنها با ۶ برابر شدن میزان بهره‌برداری از این منابع تا سال ۲۰۵۰ (نسبت به میزان کنونی) محقق می‌شود.

سناریوی ۴۵۰ آژانس (۲۰۱۲) و سناریوی سال ۲۰۱۲ شرکت نفت و گاز بی‌پی، میزان افزایش بهره‌برداری از منابع تجدیدپذیر را تا سال ۲۰۳۵ ـ ۲۰۳۰، حدود ۲/۳ برابر میزان فعلی بیان کرده‌اند، با این حال به دلیل در نظر گرفتن سطوح بسیار پایین‌تری برای افزایش بازدهی، در مقایسه با سناریوی ارایه شده توسط سازمان صلح سبز، سهم منابع تجدیدپذیر در تأمین انرژی، در سناریوهای مورد اشاره، به ترتیب، ۲۷% و ۱۵% تعیین شده است. به دلیل مشابه، در برخی از ۱۶۰ سناریو بررسی شده توسط هیئت جهانی تغییر اقلیم نیز، رشد انرژی‌های تجدیدپذیر تا سال ۲۰۵۰، تا ۶ برابر میزان فعلی در نظر گرفته شده است؛ با این حال، سهم این منابع در تأمین انرژی، کمتر از سهم بیان شده در سناریوی سازمان صلح سبز است.

انگیزه‌های موجود برای کاهش انتشار کربن، اصلی‌ترین عامل توسعه بسیاری از سناریوهای منتشر شده است. چنین سناریوهایی، «کربن‌ محدود» و یا «کاهش» نامیده می‌شوند؛ که به معنای تدوین شدن بر اساس تعیین حداکثر میزان و یا محدودیتی در آینده است؛ از جمله هدف‌گذاری‌هایی که در چنین سناریوهایی دیده می‌شود، می‌توان به ثابت نگه داشتن انتشار سالانه کربن در سطح معین و یا ثابت نگه داشتن غلظت گازهای گلخانه‌ای موجود در جو اشاره کرد. در سناریوهای مورد اشاره، پس از تعیین محدودیتی خاص، با در نظر گرفتن عوامل اقتصادی و فنی، مجموعه‌ای از فناوری‌های لازم برای تحقق هدف مورد نظر انتخاب می‌شود. در سناریوهای «کربن‌محدود» برای دستیابی به هدف کاهش کربن، به طور معمول، فناوری‌ها و گزینه‌هایی از میان منابع تجدیدپذیر، بازدهی انرژی، برق هسته‌ای و فناوری‌های جذب و ذخیره‌سازی کربن برای نیروگاه‌های سوخت فسیلی انتخاب می‌شود.

هیئت جهانی تغییر اقلیم، در سال ۲۰۱۱ بیش از ۱۶۰ سناریو را که با هدف مقابله با تغییرات جوی تدوین شده و اهدافی را تا سال ۲۱۰۰ در نظر گرفته بودند، مورد بررسی قرار داد و آنها را بر اساس غلظت هدف‌گذاری شده برای دی‌اکسیدکربن موجود در جو دسته‌بندی کرد؛ دامنه‌های تعیین شده در سناریو‌های مورد اشاره، شامل یک بازه بیشتر از ppm 600، سه بازه میان ۴۰۰ تا ppm 600 و یک بازه کمتر از ppm 400 است. سهم منابع تجدیدپذیر در بیشتر سناریوهایی که غلظت دی اکسید کربن موجود در جو، در آنها حدود ppm 450 تعیین شده است، بیش از ۵۰% و این سهم برای غلظت‌های کمتر، تا ۷۷% بیان شده است.

از نمونه‌های دیگر محدودیت‌های تعیین شده برای انتشار کربن در سناریوهای ارایه شده در جهان، می‌توان به گزارش «گسترش فناوری انرژی تجدیدپذیر» آژانس بین‌المللی انرژی در سال ۲۰۱۰ و گزارش «دورنمای انرژی جهان» آژانس در سال ۲۰۱۲ اشاره کرد. در گزارش RETD، غلظت دی‌اکسیدکربن موجود در جو زمین تا سال ۲۱۰۰، ‌ppm400 تعیین شده و سهم منابع تجدیدپذیر در تأمین انرژی نیز ۵۶% بیان شده است. این ارقام در دومین گزارش مورد اشاره در بالا، ppm450 و ۲۷% در نظر گرفته شده‌اند. سایر سناریوها اهدافی را برای کاهش انتشار کربن (در مقابل ممانعت از افزایش سطح انتشار در سناریوهای مورد اشاره در بالا) در نظر گرفته‌اند؛ به عنوان نمونه، در سناریوی صلح سبز (۲۰۱۲)، تا سال ۲۰۵۰، میزان انتشار دی‌اکسیدکربن حاصل از مصرف انرژی، تا ۸۵% کاهش خواهد یافت (نسبت به میزان انتشار سال ۱۹۹۰) و این رقم در سناریوهای ارزیابی انرژی جهان (۲۰۱۲)، تا سال ۲۰۵۰، ۳۰ ـ ۷۰% تعیین شده است (نسبت به میزان انتشار سال ۲۰۰۰).

به گزارش "برق نيوز" هم‌افزایی مهمی بین انرژی تجدیدپذیر و بازدهی انرژی به چشم می‌خورد. همزمان با این که بازدهی موجب بهبود مصرف انرژی می‌شود، انرژی تجدیدپذیر به سرعت و به طور قابل توجه می‌تواند سهم عمده‌ای در تولید انرژی داشته باشد. در همان حال که سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید انرژی افزایش می‌یابد، با کاهش تلفات سیستم‌ها، به انرژی اولیه کمتری برای پاسخگویی به تقاضای انرژی نیاز خواهد بود.
 
در چند دهه گذشته، بهبود بازدهی انرژی، شدت مصرف انرژی جهان (کل انرژی نهایی مصرفی به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی) را از ۰/۲۱ تن نفت به ازای ۱۰۰۰ دلار در سال ۱۹۷۰ به ۰/۱۳ تن نفت به ازای ۱۰۰۰ دلار در سال ۲۰۱۰، کاهش داد. در این دوره، شدت مصرف انرژی در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، به طور متوسط، از ۰/۱۶ به ۰/۰۸ تن نفت به ازای ۱۰۰۰ دلار و در سایر کشورها نیز، به طور متوسط، از ۰/۴ به ۰/۲۱ تن نفت به ازای ۱۰۰۰ دلار، کاهش یافت. با این حال، نرخ این کاهش به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر شده است (از متوسط کاهش سالانه ۱/۲%، طی سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ به متوسط کاهش سالانه ۰/۵%، طی سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ رسیده است). بخشی از این امر، به دلیل انتقال مداوم فعالیت‌های اقتصادی جهان به کشورهای در حال توسعه صورت گرفته است.
 
پتانسیل قابل توجهی برای بهبود بازدهی انرژی در تمامی کشورهای جهان وجود دارد. سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل متحد، پتانسیل ذخیره انرژی را در بخش ساخت و تولید، ۲۳ تا ۲۶% تخمین زده است: ۳۰ تا ۳۵% در کشورهای در حال توسعه و ۱۵ تا ۲۰% در کشورهای پیشرفته. مطالعات دیگر نیز حاکی از آن است که انرژی مصرفی نهایی جهان برای سرمایش و گرمایش ساختمان‌های جدید و قدیمی می‌تواند تا سال ۲۰۵۰، تا ۴۶% نسبت به سال ۲۰۰۵ کاهش یابد که این امر با بهره‌گیری کامل نمونه‌های موفق موجود و فناوری‌های با  بازدهی بالا امکان‌پذیر خواهد بود و همزمان سطح رفاه و آسایش مردم نیز افزایش می‌یابد.


منبع:پاورپورتال