به بهانه زادروز توماس ادیسون مخترع لامپ برق/ برقی که بنام ادیسون سند خورد

سرویس علمی برق نیوز: تحقیقات علمی ادیسون از ده سالگی او آغاز شد و او وقتش را در مطالعات و اختراعات علمی صرف می‏ کرد. وی از طریق چاپ و انتشار روزنامه در قطار، هزینه آزمایش‏های خود را به دست می‏ آورد. ادیسون مردی شگفت ‏آور، پرکار و کم خواب بود. چون از کار روزانه دست می‏کشید، مطالعات علمیش را درباره برق دنبال می‏کرد و گاه تا سپیده‏دم بیدار بود. دامنه فعالیت و کار او آنچنان گسترده و زیاد بود که گاهی 20 ساعت در روز کار می‏کرد و بر این عقیده بود که حداقل در هر ده روز یک اختراع جدید عرضه نماید. این اعتقاد سرانجام جامه عمل پوشید و او در طی عمر پربار علمی خود، صدها اختراع را به انجام رساند.


 ادیسون در سال 1879م نخستین لامپ را اختراع کرد و در سال‏های بعد، اولین مرکز تولید و توزیع شبکه برق را برای روشنایى به وجود آورد. وی قبل از آن که چراغ برقِ خود را اختراع کند، یک شبکه ایستگاه‏های مرکزی و هم‏چنین کنتوری برای اندازه‏گیریِ مقدارِ مصرف برق اختراع کرد. ادیسون در تکمیل رادیو نیز کوشید و اختراعات دیگران از جمله تلفن، ماشین‏تحریر، سینما، ژنراتورهای برق و ترن‏های برقی را کامل کرد. شکست، هرگز ادیسون را نا امید نمی‏کرد و او سرانجام پس از ده هزار بار آزمایش برای ذخیره برق در باتری، به نتیجه دلخواه رسید. از این مخترع شهیر که به دلیل کثرت اختراع، به پدر اختراعات مشهور است، بیش از 1300 اختراع به ثبت رسیده که موارد ثبت نشده، بیشتر است.

آن‏چه در زندگی ادیسون مهم بود آن که وی به معنای مصطلح علمی، دانشمند و صاحب تحصیلات عالی نبود، اما دست‏آوردهای فکری او، زمینه ساز ترقی دانشمندان و اندیشمندان در سال‏های بعد از او گردید. ادیسون موفق شد مرز میان علم و اختراع را بردارد و راه را برای شرکت همگان در پیشرفت علوم و بهره‏برداری از آن آماده سازد. ادیسون در تعریف نبوغ گفته است: یک درصد الهام و نود و نه درصد کوشش و تلاش. توماس آلوا ادیسون سرانجام در نهایتِ شهرت و محبوبیت در 18 اکتبر 1931م، در 84 سالگی درگذشت.


حکایت برقی که به نام ادیسون شد

تاریخ هم گاهی به نفع بعضی‏ها رقم می‏خورد. همین برق که ما از زبان عربی گرفته و مابه‏ازای الکتریسیته بکار می‏بریم (و جالب اینکه عرب زبان‏ها کلمه کهربا را از ما گرفته و استفاده می‏کنند) از همین موارد است.
اگر کولن سر از خاک برآرد و این اوضاع را ببیند،بیاد خواهد آورد حدود 80 سال قبل از آن قانون الکتریسته را یافت و با نگاهی عالم اندر سفیه به همراهان گفت: چقدر این موضوع با قانون جاذبه عمومی‌متشابه است.


اولين نيروگاه برق دنیا
در سال 1882 اديسون اولين نيروگاه مرکزی را در ايالات متحده آمریکا داير كرد. بار اين نيروگاه 400 لامپ بود كه هر كدام 83 وات توان الکتریکی مصرف مي­كردند.

ادیسون و گرامافون
توماس ادیسون در سال 1877  دستگاه گرامافون  را ابداع  کرد. این دستگاه حدود یک دهه بعد وارد ایران شد. در آن زمان آن را دستگاه «حافظ الصوت» یا «حبس الصوت» می‌خواندند.

 این دستگاه دارای یک استوانه و غلتک فلزی بود که در لفافی از قلع پیچیده و صدا روی این غلتک فلزی ضبط می شد و یک سوزن متصل به دیافراگم رو‌به‌روی غلتک جا می گرفت.

در سال 1895 صنعتگری به نام امیل برینز  نخستین صفحه گرامافون را به صورت صفحه دایره به بازار عرضه کرد. در سال 1925 ضبط صوت های الکتریکی درگرامافون ها به کار گرفته شد.

 تغییر مهم دیگر در  گرامافون‌ها در سال 1984صورت پذیرفت که دیسک هایی با جلای لاک شیشه ای تولید و جایگزین صفحه های پلاستیکی شدند.


 اختراع اولین موتور برق تاریخ
توماس آلوا ادیسون، مخترع بزرگ امریکایی، دارای اختراعات زیادی بود اما اختراع لامپ، کار بزرگ وی به شمار می‌رود و همین ابداع بود که او را به اوج شهرت و افتخار رساند.
 
ادیسون در ادامه کار، موتور برق را نیز اختراع کرد.
 
موتور برق اختراع ادیسون، 300 اسب بخار قدرت داشت. ادیسون با استفاده از این موتور برق، در شهر نیویورک یک کارخانه برق دایر کرد که قادر بود بخشی از روشنایی شهر را تأمین نماید.

 بهره وری انرژی
ادیسون را به همان اندازه که مخترع است، می توان یک بهبود دهنده و اصلاح گر دانست. در واقع او لامپ حبابی یا رشته ای را اختراع نکرد، اما هفت محصول جدید را ابداع کرد تا لامپ رشته ای را تبدیل به وسیله ای امن و کاربردی برای استفاده عمومی گرداند. هنگامی که وی در سال ۱۸۸۲ ایستگاه برق « خیابان مروارید» را راه اندازی کرد، آن را تبدیل به مدلی از بهره وری کرد: در این نیروگاه او از یک سوم سوختی که نمونه های قبلی استفاده می کردند، برای تولید برق بهره می برد، یعنی تنها 4‪.‬5 کیلوگرم ذغال سنگ به ازای هر کیلووات ساعت.

شاید در اواخر قرن ۱۹ و هنگام «جنگ جریانها» برق مستقیم یا DC ادیسون به دلیل کارایی کمتر و سختی انتقال آن در فواصل طولانی، در برابر برق متناوب یا AC نیکلا تسلا شکست خورد، اما امروزه داستان به گونه ای دیگر جلو می رود. حالا یک قرن بعدتر، برق DC دوباره در حال بازگشت و کسب اعتبار است. زیرا هم اکنون استفاده از آن، حداقل در برخی ابزار خاص، بازدهی و کارایی بیشتری از برق متناوب دارد. به خصوص در نیمه رساناهای الکترونیک مدرن به برق مستقیم نیاز داریم و با استفاده از مبدل، برق AC را به DC تبدیل می کنیم، که این کار باعث تولید گرمای فراوان و هدر رفتن انرژی می شود. همچنین امروزه با استفاده از ولتاژ بالا، انتقال برق مستقیم در مسیرهای طولانی هم امکان پذیر است، چیزی که در زمان ادیسون ممکن نبود.

پیتر آسموس تحلیلگر تجاری می گوید: «همه عقیده دارند که فرایند تبدیل دوباره به DC بیش از ۵۰ سال زمان خواهد برد. اما تاثیر برق DC روز به روز افزایش یافته و نقش برق AC کمرنگ تر می شود.»


انرژی های تجدید پذیر
ادیسون در دهه ۱۹۳۰ به هنری فورد و هاروی فایر استون گفته بود: «من باید سرمایه ام را بر روی انرژی خورشیدی بگذارم. یک منبع بیکران انرژی! امیدوارم که بشر قبل از اینکه منابع نفت و ذغال سنگ به پایان برسند، از عهده این کار برآید.»

البته ادیسون اینقدر خوش شانس نبود که در دوره خودش از پس انرژی خورشید برآید، اما در شیوه امروزی توزیع و استفاده از انرژی خورشید و باد نقش بازی کرده است. صفحات خورشیدی و توربین های بادی هر دو برق مستقیم یا DC تولید می کنند، که باید قبل از توزیع در شبکه تبدیل به برق متناوب یا AC شود. امروزه همچنین بحث های فراوانی درباره شبکه توزیع هوشمند یا Smart Grid
مطرح است که اساس کار آن بر برق DC است که می تواند مستقیما از نیروگاه بادی یا خورشیدی تامین شود.

ماشین های الکتریکی
ادیسون کاملا مطمئن بود که الکتریسیته در آینده می تواند ماشین ها را به حرکت در آورد. وی کار بر روی باتری های بادوام برای ماشین های الکتریکی را آغاز کرد و همچنین سعی کرد با همکاری کارخانه های سازنده وسایل الکترونیک، زیربنای ابزارها و باتری های قابل شارژ دوباره را پایه ریزی کند. در انتها او حتی موفق به ساخت سه نمونه اولیه از اتومبیل الکتریکی هم شد. اما همانند مبارزه با تسلا، این ایده وی هم غیرعملی فرض شد. و در نهایت ماشین مدل T فورد که با گاز کار می کرد برنده شد.

ماشین های ادیسون با قیمت ۲۵۰۰ دلاری در برابر ماشین گاز سوز مدل تی ۵۰۰ دلاری فورد واقعا گران قیمت بودند. اما ماشین های الکتریکی و هیبریدی دوباره با موج بلندی به روی صحنه برگشته اند، از پرسوس و لیفت تا ولت و فوکوس. همانند جنگ با تسلا، اگر چه به کندی راه ادیسون ۱۰۰ سال بعد دوباره عمومی شد. کارمن پانتالیو از پارک ملی تاریخی توماس ادیسون می گوید: «او کسی بود که فراتر از زمان خودش می زیست، و حتی شاید فراتر از زمان ما.»