زیان 10 میلیارد دلاری تلفات برق به کشور

سرویس اقتصادی برق نیوز: وضعيت تلفات برق در شبكه هاي انتقال و توزيع نشان مي‌دهد نزديك به 10 ميليارد دلار زيان ثابت و متغير به كشور وارد مي‌كند. از طرف ديگر پايين بودن راندمان نيروگاه‌‌هاي كشور نيز مزيد بر علت شده و ضمن كاهش چشمگير بهره‌وري بهينه سوخت نيروگاه‌ها، در افزايش شدت انرژي كشور نقش پررنگي دارند.

به گزارش برق نیوز از مرکز پژوهش های مجلس مجموع تلفات در شبكه‌های توليد يعنی مصرف داخلي نيروگاه‌ها، انتقال و توزيع از مقدار منطقي و قابل توجيه از نظر فني بسيار فراتر است در حالي كه متوسط اين شاخص در جهان 8.55 درصد و در كشورهاي OESD و غير OECD به ترتيب به طور متوسط 6.41 و 10.63 درصد و در خاورميانه 12.42 درصد است.

اين شاخص در ايران 21.97 درصد برآورد شده است. يعني فاصله اين شاخص در ايران نسبت به جهان 2.5 برابر و نسبت به كشورهاي OECD بيش از 3.4 برابر، نسبت به كشورهاي غير OECD بيش از دو برابر و نسبت به متوسط خاورميانه نزديك 77 درصد بيشتر است.

در سال‌هاي اخير مصرف داخلي نيروگاه‌ها نسبت به سال‌هاي قبل كاهش يافته كه در مقايسه با بسياري از كشورها بهتر شده است ولي در شبكه‌هاي انتقال و توزيع بويژه توزيع بسيار نامطلوب بوده است.

ارزش هر يك درصدتلفات، 700 ميليون دلار

در سال 1391 ظرفيت اسمي نيروگاه‌هاي كشور 68 هزار و 894 مگاوات بوده است و اين ظرفيت در سال 1392 به 70.7 هزار مگاوات رسيده است. هر يك درصد تلفات در شبكه انتقال و توزيع كشور به معناي در اختيار قرار گرفتن بيش از يك درصد ظرفيت اسمي نيروگاه‌هاي كشور توسط تلفات است كه حداقل 700 ميليون دلار ارزش دارد.

بنابراين با كاهش تلفات برق از 21.97 درصد وضع موجود به 10 درصد، نياز به سرمايه‌گذاري حداقل 7 ميليارد دلار ايجاد نيروگاه كاهش مي‌يابد.

در سال 1391 حدود 7 ميليارد و 767 ميليون ليتر نفت گاز، 14 ميليارد و 450 ميليون ليتر نفت كوره، 40 ميليارد و 691 ميليون مترمكعب گاز طبيعي و يك ميليارد و 994 ميليون مترمكعب گاز كوره بلند براي توليد براي توليد برق در اختيار نيروگاه‌هاي كشور قرار گرفته است.

اين مقادير در سال 1392 براي نفت گاز حدود 12 ميليارد و 719 ميليون ليتر، نفت كوره 15 ميليارد و 307 ميليون ليتر، گاز طبيعي 36 ميليارد و 387 ميليون مترمكعب ذكر شده است.

امكان بازيافت 20 ميليارد كيلووات ساعت برق

هر يك درصد تلفات در سال 1391 به معناي هدررفت حداقل يك درصد اين سوخت‌هاي نيروگاهي است كه ارزش ساليانه آن حداقل 200 ميليون دلار و در صورت كاهش تلفات از 21.97 درصد به 10 درصد، سالانه حداقل 2 ميليارد دلار به قيمت سه ماهه سوم سال 1393 سوخت‌هاي مزبور است و سومين زيان ناشي از وجود تلفات هدررفت برق توليد در شبكه است كه اگر بازيافت شود امكان فروش بيش از 20 ميليارد كيلووات ساعت برق كه در شبكه هدر مي‌رود با ارزشي بيش از 16.000 ميليارد ريال حاصل مي‌شود.

با این شرايط، مركز پژوهش‌های مجلس عنوان مي‌كند كه آيا مي‌توان با افزايش قيمت برق و تحميل هزينه‌هاي ناكارآمدي سيستم به مردم، مشكلات مالي تشكيلات حجيم و پرهزينه برق كشور را تامين كرد؟ و اين روش را تا چه زمان مي‌توان ادامه داد؟

لازم به ذكر است كاهش تلفات شبكه انتقال و توزيع كشور بيش از هرگونه هزينه تجهيزاتي به كار مهندسي و نيروي انساني وابسته است و از نظر تجهيزاتي نيز هيچ وابستگي‌اي به خارج از كشور ندارد ولي آنچه مسلم است كار مزبور نيروبر يوده ولي نسبت به ايجاد نيروگاه جديد بسيار كم هزينه و پرفايده است.

رئیس انجمن علمی مدیریت مصرف انرژی در همین رابطه با بیان اینکه تلفات برق یک پدیده دینامیک است که به علت مولفه‌های مختلف و متغییر تاثیرگذار در میزان آن قابل مقایسه نیست، گفت: این پدیده به خودی خود افزایش و یا کاهش نمی‌یابد و برای مدیریت آن به برنامه‌ریزی، اعتبار و منابع مالی و ایجاد حساسیت و هم‌گرایی عناصر موثر در آن نیاز است.

وی اظهار داشت: خوش‌بختانه در چند سال اخیر شاهد کاهش شاخص تلفات برق کشور بوده‌ایم و امیدواریم با این حساسیت جدیدی که در سطح صنعت برق به‌وجود آمده است، میزان تلفات برق منطقی شود.

مهذب ترابی با تاکید بر اینکه تامین منابع مالی برای اجرای برنامه‌های کاهش تلفات بسیار ضرورت دارد، گفت: برآوردهای کلی نشان می‌دهد برای کاهش هر کیلووات‌ساعت برق ناشی از تلفات حدود 500 هزار تومان اعتبار نیاز است که با توجه به کمبود منابع در صنعت برق، برنامه‌ریزی برای ورود تسهیل‌گرانه بخش خصوصی به‌منظور اجرای طرح‌های کاهش تلفات می‌تواند بسیار موثر واقع شود.